Jaarrekening 2023 op hoofdlijnen

In het jaarverslag is bij de programmaonderdelen een verschillenanalyse opgenomen met daarin een toelichting op de afwijkingen (> € 0,1 mln.) ten opzichte van de begroting na wijziging. Alle afwijkingen tezamen vormen het resultaat na bestemming van de jaarrekening 2023 en bedraagt totaal afgerond € 13,1 mln. In onderstaande tabel zijn de verschillen per programmaonderdeel opgenomen.

Tabel 1.2: Verschillen per programmaonderdeel

Toelichting op verschillen

De belangrijkste oorzaken (effect op rekeningsaldo > € 0,25 mln.) worden hieronder kort toegelicht. Voor een toelichting op de overige verschillen wordt verwezen naar de desbetreffende programmaonderdelen.

1.1 Ruimtelijke ontwikkeling, wonen en landschap: voordelig saldo € 2,1 mln.
Dit voordelig saldo wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door:

• Almere 2.0 (0,8 mln.) : Begin 2024 is vanuit gemeente Almere bevestigd dat de niet bestede middelen ter hoogte van € 0,85 mln. vanuit de FVA als cofinanciering voor de Floriade terug wordt gestort naar de provincie. Deze is onder de baten verantwoord.
• Omgevingswet (€ 0,6 mln.) : In 2023 heeft de voorbereiding plaatsgevonden op de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024. Met het oog op de inwerkingtreding is gekozen om inhuurcapaciteit af te bouwen en vaste formatie hiervoor in te zetten.
• Landmeetkundig werk, GIS ontwikkeling en innovatie, ontwikkeling data-analyse en monitoring (€ 0,2 mln.) : Op het gebied van onderzoek, data en geo-informatie zijn twee grotere uitgaven niet doorgegaan. De business case voor de aanschaf van 360 graden foto’s was onvoldoende. De geplande structurele inwonerspeiling is in afwachting van het coalitieakkoord vertraagd en doorgeschoven naar 2024.

1.2 Water: voordelig saldo € 0,3 mln.
Eind december 2022 heeft het ministerie van LNV twee subsidiebeschikkingen afgegeven voor provinciale projecten in het landelijk gebied. De betreffende projectkosten uit 2022 zijn in de Jaarstukken 2022 verantwoord, echter ten laste van de eigen middelen. Dit is in 2023 hersteld door middel van een heraanlevering en levert de provincie een incidenteel voordeel op. Ten aanzien van de SPUK versnellingsvoorstellen voor het deel ‘Perceelafspoeling’ bedraagt het voordeel € 0,2 mln .
2.2 Natuur en landelijk gebied: voordelig saldo € 0,6 mln.
Dit voordelig saldo wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door:

• Stikstof (-/- € 0,5 mln.): Het budget 'Gebiedsgerichte aanpak Stikstof' is slechts heel beperkt besteed omdat veel kosten gerelateerd aan stikstof konden worden verantwoord als uitvoeringskosten transitie landelijk gebied waarvoor een specifieke uitkering is ontvangen.
• Afwikkelingsverschillen Transitie landelijk gebied (€ 0,9 mln.): Eind december 2022 heeft het ministerie van LNV twee subsidiebeschikkingen afgegeven voor provinciale projecten in het landelijk gebied. De gemaakte projectkosten hiervoor zijn verantwoord in de jaarrekening 2022, echter ten laste van de eigen middelen. Dit is in 2023 hersteld en levert de provincie een incidenteel voordeel op welke als afwikkelingsverschil is verantwoord.

3.2 Gebiedsopgaven: voordelig saldo € 1,0 mln.
De lasten van Flevokust Haven zijn € 0,6 mln. hoger wat wordt veroorzaakt door de boekhoudkundige verwerking van de kapitaallasten (ook € 0,6 mln. hogere baten). Daarnaast is Flevokust Haven eind 2023 getaxeerd om de marktwaarde te bepalen. Deze marktwaarde is € 1,0 mln. hoger dan de waarde in de administratie van de provincie omdat een voorziening is opgenomen. Om de waarde in de administratie gelijk te krijgen aan de taxatie is € 1,0 mln. vrijgevallen, hetgeen een voordeel geeft dat niet begroot was. Door het afsluiten van een nieuwe huurovereenkomst voor een deel van het terrein in 2023 zijn de baten € 0,1 mln. hoger uitgekomen dan begroot .
5.1 Regionale energiestrategie: voordelig saldo € 0,3 mln.
Door vertraging van het onderzoeksprogramma zoals aangegeven in de voortgangsnotitie RES Flevoland 2023 is er een onderbesteding op dit budget, omdat de regio zich heeft moeten heroriënteren vanwege netcongestie en beleid zon (geen zon op landbouwgrond) en wind op land (Windplan west) .
5.3 Milieu: lucht, bodem, geluid: voordelig saldo € 0,4 mln.
Dit voordelig saldo wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door:

• Klassieke milieutaken (€ 0,1 mln.): Eind 2022 is aan de GGD-Amsterdam opdracht gegeven te starten met de voorbereidingen voor de bouw van een tweede RIVM-Ankerstation in de provincie. Voor het jaarlijkse onderhoud van het Ankerstation is € 0,05 mln. begroot. Het Ankerstation is nog niet opgeleverd en is het onderhoudsbudget niet besteed. Daarnaast is er minder besteed voor de subsidieregeling 'Verbeteren van de geluidwering van woningen' dan begroot .
• Programma Uitvoering Leefomgevingstaken (€ 0,2 mln.): In maart 2023 heeft GS het uitvoeringsprogramma 'Schone Lucht Akkoord 2023-2030' vastgesteld. Om inzicht te krijgen in de concentraties van fijnstof in de directe leefomgeving wordt samen met inwoners en andere partners een Luchtkwaliteitsmeetnet aangelegd voor Flevoland. Voor de dekking van dit project wordt gebruik gemaakt van een specifieke uitkering. De uitvoering vindt plaats in 2024 .

7.1 Bestuur: nadelig saldo € 0,4 mln.
Jaarlijks wordt op balansdatum de voorziening 'APPA' (pensioenen (oud) GS-leden) herijkt. Een externe pensioenuitvoerder stelt op basis van actuariële berekeningen de omvang van de toekomstige verplichtingen vast. Het verschil tussen de boekwaarde van de voorziening en de actuariële berekening is de vrijval of storting waarmee de voorziening muteert. Voor 2023 is de storting € 0,9 mln. en was de geraamde storting € 0,3 mln. Dit financiële gevolg wordt met name veroorzaakt door de rekenrente, welke in 2023 sterk werd beïnvloed door de stijgende inflatie .
7.3 Algemene dekkingsmiddelen en stelposten: voordelig saldo € 5,3 mln.
Dit voordelig saldo wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door:

• Loon- en prijsontwikkeling (€ 1,1 mln.) : Jaarlijks is in de meerjarenbegroting een bedrag geraamd voor de loon- en prijsontwikkeling op basis van de verwachtingen van het Centraal Planbureau. Hiervan is in 2023 geen gebruik gemaakt.
• Nieuw beleid (€ 0,3 mln.) : Dit budget was beschikbaar voor nieuwe initiatieven. Daarbinnen waren enkele oormerken opgenomen voor specifieke onderwerpen die nog nadere uitwerking of besluitvorming behoefden. Het beschikbare budget is niet volledig ingezet.
• Onzekerheden perspectiefnota (€ 1,2 mln.) : De stelpost 'Onzekerheden perspectiefnota' is met name bedoeld als risicobuffer voor tegenvallende opbrengsten uit de opcenten op de motorrijtuigenbelasting bij toenemende elektrificering van het voertuigenbestand. Omdat het effect van dergelijke ontwikkelingen opgevangen kon worden binnen de overige budgetten is deze stelpost uiteindelijk in 2023 niet ingezet.
• Provinciefondsuitkering (€ 0,7 mln.) : De geraamde provinciefondsuitkering is voor het laatst bijgesteld bij de Slotwijziging 2023 en was gebaseerd op de septembercirculaire 2023. Nadien is de decembercirculaire 2023 verschenen. De effecten van deze circulaires zijn niet meer in de begrotingsraming verwerkt. Uiteindelijk is de uitkering circa € 0,7 mln. hoger uitgevallen dan de raming.
• Opcenten MRB (€ 0,5 mln.) : Door mutaties in omvang en samenstelling van het wagenpark (waaronder de toegenomen elektrificering) is de uiteindelijke opbrengst over 2023 circa € 0,5 mln. hoger dan was geraamd (een relatieve afwijking van 1,12%). Dit is het gevolg van een minder grote daling van het aantal belastbare voertuigen dan was begroot.
• Rentebaten (€ 1,2 mln.) : Door de stijgende rentetarieven in 2023 zijn met name in het tweede half jaar van 2023 de ontvangen rentevergoedingen op het schatkistbankieren hoger dan geraamd. Het gemiddelde rentetarief in januari was 1,9% en dit is geleidelijk gestegen tot een gemiddeld tarief in december van 3,9%.

7.4 Bedrijfsvoering: voordelig saldo € 1,7 mln.
Het voordelig rekeningsaldo wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door:

• Capaciteitskosten (€ 0,8 mln.) : Door de gespannen arbeidsmarkt is niet gelukt om de totale geraamde formatie voor 2023 in te vullen. Daardoor zijn de salarislasten lager ten opzichte van de begroting. Daarnaast wordt het effect van de lagere capaciteitskosten versterkt door een stijging van het aantal specifieke uitkeringen die ook (deels) zijn bedoeld voor de dekking van de capaciteitskosten. Voor twee specifieke uitkeringen die eind 2022 aan ons zijn toegekend bleek dat de capaciteitskosten met terugwerkende kracht gedekt mogen worden vanuit die uitkering. Omdat die kosten in 2022 al vanuit de eigen middelen waren gedekt is er nu in 2023 een incidenteel voordeel van € 0,3 mln.
• Medewerkersontwikkeling (-/- € 0,2 mln.) : Door een niet volledige bezetting is er in 2023 een lagere besteding voor medewerkersontwikkeling en het persoonlijke budget voor duurzame inzetbaarheid (PBDI) dan geraamd.
• Wet open overheid (€ 0,7 mln.) : De doelstelling van provincie Flevoland is om in de komende vier jaar in het kader van de Wet open overheid, te groeien van 'basaal transparant en toegankelijk' naar 'effectief transparant en goed toegankelijk'. Om dit te bereiken is er een anonimiseringstool aangeschaft onderzoek gedaan naar een search engine, waarin de proof of concept voor 2023 stond gepland. Het aanbestedingsproces heeft helaas niet tot het gewenste resultaat geleid. Verder is er gedurende 2023 vanuit het Rijk een andere aanpak gepresenteerd voor de aansluiting op de landelijke voorziening (PLOOI). Deze effecten hebben tot een vertraging van de verdere implementatie geleid en hiermee een lagere besteding dan geraamd.

Voor een nadere toelichting op de bedrijfsvoeringsactiviteiten wordt verwezen naar onderdeel II Programmaverantwoording, paragraaf 7.4 Bedrijfsvoering.
7.5 Reserves: Voordelig saldo € 0,4 mln.
Dit betreffen de niet ingezette middelen binnen deze reserve van 2022. In overeenstemming met de 'Nota Reserves & Voorzieningen 2020-2023' is het niet ingezette deel vrijgevallen ten gunste van het resultaat.